Mos: Een Metafoor voor Innerlijke Groei

Soms voelt het alsof ik mijn leven achterstevoren leef; eerst alles doen wat gedaan moest worden – carrière, kinderen, zorg voor anderen – persoonlijk of werk gerelateerd. Normaal gesproken zou elk weldenkend mens wachten tot de pensioengerechtigde leeftijd om een eigen pad te volgen, maar ik niet. Mijn intentie was om mijn kinderen te laten zien dat zelfs als je nog niet weet wat je wil worden als je groot bent, de kracht om te veranderen begint met een eerste stap. Misschien wilde ik ook iets rechtzetten in mezelf. Het kunstenaarschap, dat ondergesneeuwd was geraakt in mijn drukbezette bestaan, verlangde naar ruimte. Ik wilde mijn potentieel bekijken vanuit dat kunstenaarsperspectief, in de hoop dat de ‘ware ik’ vervolgens de juiste keuzes zou maken en een bestemming voor in bestaan voelen.

Of de afgelopen 5 maanden met de Artist-in-Residence me hebben gebracht wat ik zocht, betwijfel ik. Ik denk niet dat ik met absolute zekerheid kan zeggen dat ik de ‘ware ik’ heb gevonden. Echter, tijdens dit avontuur is er iets bijzonders gebeurd. De zoektocht naar de ‘ware’ ik maakte plaats voor nieuwsgierigheid en avontuur.

Zoals een vriend het treffend verwoordde in zijn reactie op een brief met tekeningen en schrijfsels die ik hem stuurde: ‘Het romantische avonturierschap van het in kaart brengen van de wereld, de Jules Verne-vibe, droeg paradoxaal genoeg bij aan de onttoverde, gerationaliseerde wereld waar Weber over schreef. Dat kunstenaars juist weer gebruikmaken van cartografie*) (en de menselijke maat) om verrijking, gelaagdheid, multiperspectief, en magie terug te brengen, is een zoet verzet. Jij maakt ook gebruik van deze strategie. Je bent een ontdekkingsreiziger.

De afgelopen tijd zet ik letterlijk stappen vooruit door in de natuur te lopen, waar ik groei ervaar en antwoorden of doorkijkjes voorbij mentale barrières vindt. Het is verbazingwekkend wat de natuur te bieden heeft en welke metaforen er voor het oprapen liggen om het leven praktisch te verklaren. De ervaringen heb ik vastgelegd in het werk dat ik hier de afgelopen periode heb gemaakt. Waaronder ook de drie illustraties bij dit schrijven die gaan over het ‘repareren’ van de natuur met andere stukken natuur vastgezet met Boro, een Japanse hersteltechniek.

Terwijl ik druk bezig was met mijn interactie met de natuur en hoe ik dat kon gebruiken in het werk dat ik maakte, stuurde een dierbare vriendin mij een boek*) over mossen en in het boek werden parallellen getrokken met het menselijk bestaan. 

De boel viel op zijn plaats, ik ben als mos. En waarom als mos? Mos, een plant die prima gedijt, zonder de stevigheid van wortels. Wat een passende metafoor voor innerlijke groei, voor het loslaten van de wortels en conventies, vertrouwen op de omstandigheden en dat er wel een oplossing komt, of niet en dat is ook goed. Als mos ben je vrij om te zijn waar je bent, om te anticiperen op de omstandigheden van de plek en er zelfs goed te gedijen, ook in de schaduw van anderen. Misschien is dat wel de waarachtige kracht: niet het vinden van wortels om stevig te staan, maar te omarmen van wat is en kijken hoe je je daartoe kunt en wilt verhouden.

*) https://acec.nl/agenda/showcase-v

*) Gathering Moss, Robin Wall Kimmerer

Illustraties: Liberare I, II & III Elisabeth van der Spek